مدیریت پایدار سکونتگاه های روستایی با تاکید بر سوانح طبیعی(زلزله)، مطالعه موردی :دهستان معجزات از بخش مرکزی زنجان

چکیده توسعه پایداردر نواحی روستایی، از اهداف والای هرجامعه است. وقوع سوانح طبیعی(زلزله، سیل و....) به دلیل خسارات(جانی و مالی) وسیع می تواند از موانع توسعه پایدار در جوامع روستایی باشد. لذا بررسی نقش و جایگاه مدیریت پایدار روستایی(مدیریت مشارکتی) و ایجاد ظرفیتهای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، محیطی و نهادی در کاهش اثرات سوانحی چون زلزله را ضروری می نماید تا از ناپایداری سکونتگاههای روستا ها کاسته شود. درمحدوده دهستان معجزات، 18 روستا با جمعیت بالغ بر9111 نفر و 2545 خانوار درنزدیکی گسل های اصلی و فرعی قرار دارند، که منجر به ناپایداری سکونتگاه های روستایی می گردد. بنابراین هدف از این پژوهش، کاستن از آسیب پذیری انسانی ناشی از سوانح طبیعی و رسیدن به توسعه پایدار در این نواحی می باشد. سئوال اساسی این است که بین مدیریت مشارکتی و پایداری سکونتگاه های روستایی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی،کالبدی و نهادی چه رابطه ای وجود دارد؟ نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، و جامعه آماری تحقیق شامل 12 روستا که با روش نمونه گیری تصادفی با شانس برابر انتخاب شدند. در فرآیند عملیات میدانی دو نوع پرسشنامه تهیه گردید که پرسشنامه اول توسط211 نفر سرپرست خانوار و پرسشنامه دوم توسط12 نفر از مسئولین روستایی این دهستان تکمیل گردیدند. در تحقیق حاضر، روش گردآوری اطلاعات به دو طریق کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده) صورت پذیرفت و به منظور تحلیل داده ها از نرم افزارspss و آماره های توصیفی(میانگین و میانه) و استنباطی (آزمون فریدمن، تی تست تک نمونه ای، ضریب همبستگی اسپیرمن، تحلیل عاملی و تحلیل مسیر) استفاده شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد، بین مدیریت مشارکتی و توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و نهادی در سطح 0.01 درصد آلفا رابطه معناداری وجود دارد. ولی در بعد زیست محیطی با توجه به ارزش همبستگی (0.100) و سطح معناداری (0.146) رابطه معناداری وجود ندارد. کلید واژه ها :مدیریت مشارکتی- توسعه پایدار – سوانح طبیعی- استان زنجان